Βιταμίνη D – Όλα όσα πρέπει να γνωρίζετε!
Η Βιταμίνη D, ή αλλιώς η “βιταμίνη του ήλιου”, είναι ένα θρεπτικό συστατικό απαραίτητο για την απορρόφηση του ασβεστίου αλλά και του φωσφόρου στα οστά και το έντερο.
Εξαιτίας των ενδοκρινικών δράσεών της, με σκοπό την διατήρηση της καλής υγείας των οστών, μπορούμε να πούμε πως συμπεριφέρεται ως και μία ορμόνη.
Χώρίς την Βιταμίνη D, ο οργανισμός απορροφά μόνο το 10-15% του ασβεστίου από τα τρόφιμα που καταναλώνουμε.
Αποτέλεσμα αυτού είναι οι διαταραχές στα οστά και η πρόκληση ραχίτιδας στα παιδιά ή οστεοπόρωσης σε μεγαλύτερης ηλικίας άτομα.
Πέρα από την διατήρηση της καλής υγείας των οστών, η Βιταμίνη D ενισχύει το ανοσοποιητικό σύστημα. Βοηθώντας παράλληλα και στην ενδυνάμωση του μυϊκού συστήματος του οργανισμού.
Επιπλέον, επιστημονικές μελέτες έχουν καταλήξει στο συμπέρασμα πως μία χρόνια έλλειψη σε Βιταμίνη D, αυξάνει τις πιθανότητες εμφάνισης χρόνιων παθήσεων όπως αυτή του Διαβήτη Τύπου 2.
Η πρόληψη της Βιταμίνης D από τον οργανισμό γίνεται κυρίως μέσω της έκθεσής μας στον ήλιο. Πολύ λίγα τρόφιμα περιέχουν την βιταμίνη στη φυσική τους μορφή.
Μερίκα παραδείγματα τροφών που την περιέχουν είναι το μουρουνέλαιο, ο κρόκος των αυγών, οι γαρίδες, τα δημητριακά ολικής άλεσης, τα λιπαρά ψάρια όπως ο μπακαλιάρος, η πέστροφα, ο σολομός και οι σαρδέλες.
Μία απλή εξέταση αίματος μπορεί να μας δώσει τις απαραίτητες πληροφορίες σχετικά με τα επίπεδα της Βιταμίνης D στον οργανισμό μας.
Σύμφωνα με επιστημονικούς φορείς η ημερήσια ποσότητα που χρειάζεται να λαμβάνουμε έχει ως εξής (σε IU – διεθνείς μονάδες ανά ημέρα):
– παιδιά & έφηβοι: 600 IU
– ενήλικες μέχρι 70 ετών: 600 IU
– ενήλικες 70 ετών και πάνω: 800 IU
– εγκυμονούσες & γυναίκες οι οποίες θηλάζουν: 600 IU
Τοξικότητα – Βιταμίνη D
Από την χορήγηση αυξημένης δόσης βιταμίνης D υπάρχει ο θεωρητικός κίνδυνος να προκληθεί τοξικότητα στον οργανισμό. Πρακτικά αυτό είναι όμως μάλλον αδύνατον.
Σε ελάχιστες περιπτώσεις στις οποίες από λάθος ελήφθησαν πολύ μεγάλες ποσότητες Βιταμίνης D (2.400.00 μονάδων ημερησίως), είχαμε την πρόκληση τοξικότητας με συμπτώματα όπως κράμπες, ζάλη και ναυτία.
Για να φτάσουμε όμως σε αυτό το σημείο, σημαίνει πως κάποιος καταναλώνει περισσότερες από 800 κάψουλες Βιταμίνης D, των 2.000 μονάδων ημερησίως. Πράγμα το οποίο είναι πρακτικά ανέφικτο.
Αρτηριακή Υπέρταση & Βιταμίνη D
Ο ρόλος της Βιταμίνης D για τον έλεγχο της αρτηριακής πίεσης ή της υπέρτασης είναι πολύ σημαντικός.
Οργανισμοί με πιο υψηλά επίπεδα Βιταμίνης D έχουν σαφώς λιγότερες πιθανότητες να παρουσιάσουν υπέρταση, ενώ απολαμβάνουν χαμηλή αρτηριακή πίεση.
Έρευνες έχουν δείξει πως συνήθως την χειμερινή περίοδο, που η έκθεση μας στον ήλιο είναι περιορισμένη, κάνει περισσότερο την εμφάνισή της η αρτηριακή πίεση.
Παχυσαρκία & Βιταμίνη D
Μελέτες επίσης έχουν δείξει πως παχύσαρκοι άνθρωποι έχουν συνήθως στο αίμα τους χαμηλά επίπεδα της βιταμίνης.
Δεν έχει ακόμα εξακριβωθεί αν τα χαμηλά επίπεδα της Βιταμίνης D προκαλούνται από την παχυσαρκία ή από κάποιον άλλο παράγοντα.
Το σίγουρο όμως είναι πως το λίπος παγιδεύει την βιταμίνη και περιορίζει την διαθεσιμότητά της στον οργανισμό.
Παράλληλα, έχει παρατηρηθεί πως η προσθήκη της Βιταμίνης D σε μία καθημερινή δίαιτα λειτουργεί επιβοηθητικά στην απώλεια βάρους.
Σακχαρώδης Διαβήτης 2 & Βιταμίνη D
Σύμφωνα με επιστημονικές έρευνες, η έλλειψη Βιταμίνης D συνδέεται και με την εμφάνιση διαβήτη τύπου 2.
Δεν έχουμε όμως ακόμα σαφής ενδείξεις οι οποίες να οδηγούν στο συμπέρασμα πως με την χορήγηση συμπληρωμάτων διατροφής μπορούμε να αποκρούσουμε την ασθένεια.
Παρόλα αυτά, τα χαμηλά επίπεδα βιταμίνης D καθώς και το αυξημένο σωματικό λίπος ενδέχεται να παίζουν ρόλο στην εμφάνιση του.
Επιπολασμός
Στη Ελλάδα, παρότι ζούμε σε μία χώρα που απολαμβάνει εκατοντάδες ηλιόλουστες μέρες κάθε χρόνο, τα ποσοστά των συμπολιτών μας που παρουσιάζουν έλλειψη σε Βιταμίνη D είναι υψηλά.
Ο επιπολασμός της ανεπάρκειας της Βιταμίνης D, παρουσιάζεται πολύ υψηλός κυρίως σε άτομα με χρόνιες παθήσεις.
Ωστόσο, σχετικές επιστημονικές μελέτες αδυνατούν ακόμα να καταδείξουν την αιτιολογική συσχέτιση. Αναγνωρίζοντας την ανάγκη για περαιτέρω μελέτες παρακολούθησης ή και αναπλήρωσης σε άτομα υγιή.
Τρόποι υποκατάστασης – Βιταμίνη D
Στην χώρα μας κυκλοφορούν πλέον αρκετά σκευάσματα βιταμίνης D, σε διάφορες δοσολογίες.
Υπάρχουν επίσης διαθέσιμα, πολλά συμπληρώματα διατροφής τα οποία περιέχουν την βιταμίνη D μαζί με άλλες βιταμίνες ή και με ασβέστιο.
Κυριότερες μορφές της βιταμίνης είναι η εργοκαλσιφερόλη (φυτική) και η χοληκαλσιφερόλη (ζωϊκή), η οποία και θεωρείται περισσότερο αποτελεσματική.
Η συνιστώμενη ημερήσια δόση της Βιταμίνης D, έχει να κάνει με την ηλικία του ατόμου καθώς και τον βαθμό έλλειψής της στον οργανισμό του.
Συνεπώς καθορίζεται πάντα από τον θεράποντα γιατρό μας και κατόπιν μέτρησης των επιπέδων της βιταμίνης D στο αίμα μας.
Tip: Ενημερωθείτε σχετικά με τον ρόλο της Διατροφής στον Διαβήτη!