Η χρήση των στατινών ως γνωστόν διαδραματίζουν σημαντικό ρόλο στη μείωση του καρδιαγγειακού κινδύνου (CVD). Στην σύγχρονη καθημερινή ιατρική , οι στατίνες έχουν γίνει ένα απο τα πιο συχνά συνταγογραφούμενα σκευάσματα.
Ωστόσο η αποτελεσματικότητα τους περιορίζεται εξαιτίας της διακοπής της χορήγησης του, λόγω ανεπιθυμήτων αντιδράσεων . Σε κάποιες πληθυσμιακές ομάδες (οι μισοί) απο τους ασθενείς διακόπτουν την θεραπεία με στατίνες εντός 2 ετών απο την συνταγογράφηση τους για πρώτη φορά.
Η διακοπή αυτή συχνά οφείλεται στην ανάπτυξη μυοσκελετικών συμπτωμάτων , η συχνότητα των οποίων είναι μεταξύ 1-5% σε τυχαιοποιημένες κλινικές δοκιμές και 7-10% σε μεγάλες μελέτες παρατήρησης . Η βασική πρόκληση του κλινικού ιατρού είναι να βρεί έναν τρόπο έτσι ώστε να διατηρήσουμε τα καρδιαγγειακά οφέλη των στατινών σε ασθενείς που εμφανίζουν μυοσκελετικές παρενέργειες που αποδίδονται σε στατίνες.
Ένας πρακτικός ορισμός
Μυοσκελετικό σύνδρομο σχετιζόμενο με στατίνες (SAMS) περιλαμβάνει μυοσκελετικά συμπτώματα ή σημάδια (μυϊκή ή τενόντια δυσφορία , πόνο ή διαταραχή της λειτουργίας τους). Τα οποία αναπτύσσονται σε ασθενείς που λαμβάνουν στατίνες , μειώνοντας την ποιότητα της υγείας του ασθενούς. Τα επεισόδια αυτά ,επιλύονται μετά την διακοπή των στατινών , ενώ τις περισσότερες φορές δεν συνοδεύονται απο αύξηση της CPK (κρεατινίνης κινάσης), η οποία είναι ένας μη ειδικός δείκτης μυϊκής καταστροφής.
Παράγοντες κινδύνου (SAMS)
1. Πιθανότατα απο τον τύπο της στατίνης που χρησιμοποιείται . Για παράδειγμα η Rosuvastatin και η Πραβαστατίνη εμφανίζουν μικρότερη φαρμακευτική αλληλεπίδραση σε σύγκριση με την Simvastatin, lovastatin & Atorvastatin οι οποίες μεταβολίζονται απο το κυτόχρωμα 3Α4 .
2. Ηλικία >65 ετών
3. Οικογενειακό ή ατομικό ιστορικό (SAMS)
4. Ανεξήγητες μυϊκές κράμπες
5. Υποθυρεοειδισμός
6. ‘Ελλειψη Vit D
7. Σπάνια μεταβολικά νοσήματα των μυών.
Διάγνωση του (SAMS)
Ο Κλινικός Ιατρός πρέπει να αναγνωρίζει πότε τα συμπτώματα που αναφέρει ο ασθενής σχετίζονται με SAMS ή με μια ανεξάρτητη (άλλη ) νόσο . Μετά τον αποκλεισμό των άλλων νοσημάτων , ο κλινικός αποφασίζει την έκταση των μυοσκελετικών συμπτωμάτων και κατά πόσο αυτά επηρεάζουν την ποιότητα ζωής του ασθενούς.
Εκτίμηση και Εξέταση των δυνητικών οφελών των Στατινών
Αρχικά πρέπει να γίνει κατανοητό απο τον ασθενή πόσο σημαντική είναι η μείωση του καρδιαγγειακού κινδύνου . Οι ασθενείς με πολύ χαμηλό καρδιαγγειακό κίνδυνο πρέπει να καθυσηχάζονται απο τον κλινικό ιατρό , ενώ αντίθετα οι ασθενείς με αυξημένο κίνδυνο και συμπτώματα SAMS πρέπει να τροποποιήσουν την φαρμακευτική αγωγή τους και να ξεκινήσουν εκ νέου μια άλλη στατίνη που δεν θα τους δημιουργήσει πρόβλημα .
Επανέναρξη των Στατινών
Εφόσον η διάγνωση του SAMS είναι σωστή και δεν υπάρχουν παράγοντες κινδύνου που πρέπει να τροποποιηθούν , η SAMS δύναται να επανεμφανιστεί έαν χρησιμοποιηθεί η ίδια στατίνη στην ίδια δοσολογία. Οι τροποποιήσεις που πρέπει να γίνουν για την αποφυγή SAMS είναι 1ον η αλλαγή σε κάποια άλλη στατίνη και 2ον η μείωση της δοσολογίας της.
Στατίνες με χαμηλότερη πιθανότητα εμφάνισης SAMS είναι οι :
Πραβαστατίνη
Φλουβοστατίνη
Ροσουβαστατίνη
Η χρησιμοποίηση χαμηλής δόσης (μειώνοντας την ημερήσια δόση ή μειώνοντας την συχνότητα της χορήγησης) κάποιας από τις παραπάνω στατίνες επιτυγχάνει τον στόχο της ΜΗ εμφάνισης SAMS εξαιτίας των στατινών.